حقوق همسایگی در قانون

طبق ماده ۱۳۲ قانون مدنی در ارتباط با حدود اختیار مالک در استفاده از ملک خود، وی نمی‌تواند در ملک خود تصرفی کند که مستلزم تضرر همسایه شود.

بر طبق اصل ۴۰ قانون اساسی: « هیچکس‏ نمی‌تواند اعمال‏ حق‏ خویش‏ را وسیله‏ اضرار به‏ غیر یا تجاوز به‏ منافع عمومی‏ قرار دهد.» بنابراین حدود استفاده مالک از ملک خود محدود به این است که از این طریق به دیگری آسیبی نرساند. حتی در اصل آزادی نیز این قانون رعایت می‌شود، یعنی آزادی هیچگاه مطلق نیست و بهره‌مندی از آزادی در معنای آسیب رساندن به دیگران و محدود کردن آزادی آنها خلاصه نمی‌شود. بنابراین کسی نمی‌تواند ادعا کند که در ملک خود هر کاری خواست بکند مثلا ایجاد سروصدای زیاد که موجب تضییع حقوق همسایگان خواهد شد و این امر یکی از مواردی است که نشان می‌دهد چهاردیواری اختیاری نیست.

اگر شاخه درخت همسایه وارد حیاط منزل همسایه شد، آیا می توان آن را قطع کرد؟

برابر قانون اگر شاخه درخت کسی داخل فضای خانه یا زمین همسایه شود باید از آنجا برگردانده شود و اگر صاحب درخت چنین کاری نکرد، همسایه معترض می تواند این کار را انجام دهد. ولی اگر امکان بازگرداندن شاخه نباشد، همسایه می تواند آن را از حد خانه خود قطع کند. حالا اگر به جای شاخه درخت، ریشه وارد ملک همسایه شود نیز به همین ترتیب عمل می شود.

آیا برای انجام این عمل به مجوز قضایی یا مراجعه به نیروی انتظامی نیاز است؟

برای این کار نیازی به اقامه دعوی یا کسب اجازه از دادگاه نیست. البته بدیهی است در صورت بروز اختلاف، طرفین حق مراجعه به دستگاه قضایی را دارند.